Havadaki Gazlar

Havadaki Gazlar, troposferi oluşturan gazlardır. Stratosferdeki gazlar katmanlar halinde sıralanmışken, traposferde yatay, dikey ve sürekli, güçlü hareketlerden meydana gelir.

Havadaki gazlar: Azot, oksijen, asal gazlar (Helyum, kripton, argon, ksenon, neon, hidrojen), su buharı.

Havadaki gazlardan azot, oksijen ve asal gazlar miktarı hiç değişmeyen gazlardır. Azot %78.07, oksijen %20.95, asal gazlar %0.96 miktar olarak değişmeyen gazlardır. Asal gazlar helyum, kripton, argon, hidrojen, neon ve ksenondur.

Miktarı değişen havadaki gazlar, su buharı, karbondioksit ve tozlardan oluşur. Hava basıncının ve sıcaklığın azalıp çoğalmasından dolayı, küçük değişmeler söz konusu gaz miktarlarında olabilir. Ayrıca değişen gazların iklimler üzerinde de çok etkisi vardır. Küresel derecede iklim değişmelerine bile sebep olabilirler.

Ozon ve bazı tozlar havada her zaman bulunmaz. Amonyak, iyot, kükürtdioksit ve azot oksitlerde az miktarda da olsa bulunur.

Havadaki gazlardan karbondioksit %0.01-0.03 kadar olmasına rağmen, miktar değişimleri, iklim koşullarıyla bağlantılıdır. Karbondioksit geceleri gündüzlerden daha fazladır. Ağır bir havadaki gaz olan karbondioksit geceleri maden ocaklarına sızar. Bunun nedeni hava basıncıdır. Hava basıncı ile doğrudan orantılı olan bu gaz, sıcaklığı 4-5 derece kadar arttırır.

Hava gazlarından bir diğeri su buharı, diğer gazlara göre çok fazla değişim gösterir. Enlemlere göre su buharı oranı değişim gösterir. Kutuplara gidildikçe su buharı oranı düşer. Havadaki en önemli gazlardan su buharının dünya için tartışılmaz etkileri vardır. Örneğin, yağışların oluşması, havadaki bakterilerin yaşaması olanağı, cildimizin ve boğazımızın kurumamasını sağlar.

Havadaki gazlardan oksijen (O2) ise miktarı yok denilecek kadar azdır. Oksijen suda erime özelliği, sularda canlı yaşamını sağlar. Soğuk sularda oksijen oranı daha fazladır. Hava ısındıkça erimiş olan oksijen sudan dışarıya verdiği için yaz mevsiminde deniz kıyılarında oksijen oranı az da olsa artar. Havadaki oksijen oranı yazın kışa oranla biraz daha fazladır. Öğle miktarlarında bir miktar artmasına rağmen mevsimsel olarak miktarında değişimler olduğu bilinmektedir. Ozonun önemi, ultraviyole ışınlarını emerek dünyamıza verdiği zararları önler. Ozon olmasa yeryüzündeki tüm canlıların hayati değişimleri görülebilir.

Havada gaz olarak da nitelendirilebilecek tozlarda mevcuttur. Hava basıncının artmasıyla yükseklere doğru giderler. Kozmik tozlar kutup ışığının belirmesine neden olur.

Havadaki gazların ayrıştırılması durumu endüstride kullanılmak üzere yapılıyor. Oksijen, azot ve argon gazlarının ayrıştırılması mümkün olduğundan bir çeşit damıtma işlemleriyle gerçekleşiyor. Bu gazların yoğunlaşma dereceleri farklı olduğundan birbirleriyle ayrıştırmak mümkün olmaktadır. Havadaki gazların tamamen sıvılaştırılmış şekilde hazırlayarak yavaş yavaş havanın içerisindeki azot, gaz haline geçerek bulunduğu ortamdan ayrılacaktır.