Soğutucu Gazlar Türleri ve Özellikleri
25 Temmuz 2024

Soğutucu Gazlar Türleri ve Özellikleri

Soğutucu Gazlar

Soğutucu gazlar, klima, ısı pompası ve buzdolabı gibi cihazlarda proses gazı olarak kullanılan ve cihazların içinde kapalı devre dolaşım sağlayan gazlardır. Bu gazlar, ısının bir ortamdan başka bir ortama nakledilmesi esnasında ara madde olarak kullanılır. Isı alışverişini genellikle sıvı halden gaz haline ve gaz halden sıvı hale dönüşerek sağlarlar. Soğutucu gazların bu işlemleri güvenilir bir şekilde yapabilmesi için belirli kimyasal ve fiziksel özelliklere sahip olmaları gerekir. Bu özellikler, yapılacak uygulamaya ve çalışma şartlarının durumuna göre değişiklik gösterebilir.

Soğutucu Gazların Genel Özellikleri

  • Pozitif buharlaşma basıncına sahip olmalıdır. Buharlaşma basıncının çevre basıncından bir miktar fazla olması gerekir.
  • Yoğuşma basıncı düşük olmalıdır.
  • Buharlaşma gizli ısısı fazla olmalıdır. Buharlaşma gizli ısısının yüksek olması, sistemde o oranda gaz akışkan kullanılması demektir.
  • Kimyasal olarak aktif olmamalıdır; tesisat malzemesini etkilememeli, korozif olmamalı ve yağlama yağının özelliğini değiştirebilir nitelikte olmamalıdır.
  • Yanıcı, patlayıcı ve zehirli olmamalıdır.
  • Kaçakların kolay tespitine imkân veren özellikte olmalıdır.
  • Ucuz olmalıdır.
  • Isı geçirgenliği yüksek olmalıdır. Dielektrik olmalıdır.
  • Düşük donma derecesine sahip olmalıdır.
  • Yüksek kritik sıcaklığa sahip olmalıdır.
  • Özgül hacmi küçük olmalıdır.
  • Viskozitesi düşük olmalıdır.

Bazı Soğutucu Gazlar ve Özellikleri

R-22 Gazı

Soğutucu gazlardan biri olan R-22 gazı, ozon tabakasına verdiği ciddi zararlardan ötürü birçok ülkede yasaklanmıştır. Türkiye dahil bazı ülkelerde hâlâ ucuz klima sistemlerinde kullanılmasına rağmen, üretiminin tamamen durdurulma tarihi 2020 olarak belirlenmiştir. Klima alırken kullanılan gazın türüne dikkat edilmelidir, çünkü gelecekte teknik servis ihtiyacını gidermek zor olabilir.

R-12 Gazı

Bugüne kadar en çok kullanılan soğutucu gazlardan biriydi. Yapılan araştırmalar sonucunda bu gazın da ozon tabakasına olumsuz etkileri ortaya çıkmış ve yasaklanmıştır. Kötü etkisinin yanında zehirli, patlayıcı ve yanıcı olmaması sebebiyle emniyet oranı yüksek bir maddedir. Aynı zamanda en zor çalışma şartlarında bile stabil kalabilen, bozulmayan ve özelliklerini kaybetmeyen bir soğutucu gazdır. Ancak, açık bir ateşe ya da yüksek sıcaklığa maruz kalırsa çözünür ve içerisindeki zehirli maddeler ortaya çıkar. Yağlama yağı ile tüm çalışma şartlarında kullanılabilir. Yüksek yağ çözücü özelliği sayesinde kondenser ve evaporatör ısı geçiş alanlarında yağın birikip ısı geçişini azaltmasına engel olur. Buharlaşma ısısı düşüktür.

R-11 Gazı

R-11, düşük basınca sahip olan soğutucu bir gazdır. Daha çok 350 kW – 10.000 kW soğutma aralığında kapasitesi olan santrifüj su soğutucu sistemlerinde kullanılmaktadır. Dünya genelinde 60.000 adet su soğutucu ünitede R-11 kullanıldığı düşünülmektedir. Bu gazın da ozon tabakasına zararı nedeniyle üretimine son verilmiştir. Yanmaz ve kokusuzdur.

R-123 Gazı

Santrifüj soğutucu sistemlerde kullanılmaktadır. Bu soğutucu gaz, R-11'e en yakın olan alternatif soğutucu maddedir. R-11 soğutucu gaza göre daha düşük enerji verimine sahiptir. Zehirleyici özelliği olduğu için kullanılacağı yerlerde ek önlemler almak gerekmektedir.

Sizden Gelen Sorular / Yorumlar

İlk soruyu siz sormak istermisiniz?

Soru Sor / Yorum Yap

şifre

Çok Okunanlar

Haber Bülteni

Popüler İçerik

Doğal Gaz Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?

Doğal Gaz Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?

Gazların Özellikleri Nelerdir?

Gazların Özellikleri Nelerdir?

Gaz Türleri ve Özellikleri

Gaz Türleri ve Özellikleri

Gaz Damlası Kullanımı ve Faydaları Nelerdir?

Gaz Damlası Kullanımı ve Faydaları Nelerdir?

Fasulyenin Gazı Nasıl Alınır?

Fasulyenin Gazı Nasıl Alınır?

Güncel

Maddenin Gaz Hali

Maddenin Gaz Hali